Masz pasję, która mogłaby przynosić dodatkowy dochód? Tworzysz rękodzieło, pieczesz torty na zamówienie, udzielasz korepetycji lub piszesz teksty? Wielu z nas marzy o przekuciu hobby w zarobek, ale na starcie często blokuje nas strach przed biurokracją, składkami ZUS i skomplikowaną księgowością związaną z prowadzeniem firmy. Na szczęście istnieje idealne rozwiązanie na start: działalność nierejestrowana.
To w pełni legalna i uproszczona forma prowadzenia drobnej działalności zarobkowej, która pozwala przetestować pomysł na biznes bez ryzyka i zbędnych formalności. W tym poradniku wyjaśniamy, kto może z niej skorzystać, jaki jest kluczowy limit przychodów na 2025 rok i jakie obowiązki trzeba spełnić, aby działać zgodnie z prawem.
Czym jest działalność nierejestrowana i kto może ją prowadzić?
Działalność nierejestrowana (lub nierejestrowa) to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), czyli potocznie mówiąc – nie wymaga „zakładania firmy”. Aby móc legalnie prowadzić taką aktywność, trzeba spełnić łącznie dwa podstawowe warunki:
- Warunek przychodowy: Miesięczny przychód należny z Twojej działalności nie może przekroczyć ustawowego limitu.
- Warunek „nowości”: W okresie ostatnich 60 miesięcy (czyli 5 lat) nie prowadziłeś/aś zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Jeśli spełniasz oba te kryteria, możesz zacząć działać od zaraz, bez wizyt w urzędach.
Limit przychodów w 2025 roku – ile można zarobić?
To najważniejsza zasada, której trzeba pilnować. Limit przychodów dla działalności nierejestrowanej jest bezpośrednio powiązany z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku.
Limit miesięcznego przychodu należnego wynosi 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Zgodnie z prognozami, minimalne wynagrodzenie w 2025 roku ma wynieść 4626 zł brutto. Oznacza to, że miesięczny limit przychodów dla działalności nierejestrowanej wyniesie:
4626 zł * 75% = 3469,50 zł
Bardzo ważne: Limit dotyczy przychodu należnego, a nie dochodu (zysku). Oznacza to sumę wszystkich kwot, które należą Ci się za sprzedane towary lub usługi w danym miesiącu, nawet jeśli klient jeszcze za nie nie zapłacił. To kwota brutto, od której nie odejmujesz jeszcze poniesionych kosztów.
Obowiązki mimo braku rejestracji – o tym musisz pamiętać
„Brak rejestracji” nie oznacza „braku jakichkolwiek obowiązków”. Aby działać w pełni legalnie, musisz pamiętać o kilku prostych zasadach:
- Prowadź uproszczoną ewidencję sprzedaży: Nie potrzebujesz skomplikowanej księgowości. Wystarczy zwykły zeszyt lub arkusz kalkulacyjny, w którym będziesz zapisywać datę i wartość każdej sprzedaży.
- Wystawiaj dowody sprzedaży: Choć nie jesteś „firmą”, na żądanie klienta masz obowiązek wystawić rachunek lub uproszczoną fakturę (bez NIP i VAT).
- Przestrzegaj praw konsumentów: Jesteś sprzedawcą, więc dotyczą Cię przepisy o reklamacji, zwrotach czy rękojmi.
- Rozlicz podatek dochodowy: To kluczowy obowiązek! Dochody z działalności nierejestrowanej musisz wykazać w swoim rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36, w rubryce „Dochody z innych źródeł”. Co ważne, od przychodu możesz odliczyć udokumentowane koszty jego uzyskania (np. zakup materiałów do rękodzieła), co obniży podatek do zapłaty.
Działalność nierejestrowana a ZUS i VAT
Składki ZUS
To największa zaleta tej formy działalności. Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie płacisz żadnych składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe) ani na ubezpieczenie zdrowotne. To ogromna oszczędność na starcie.
Podatek VAT
Zasadniczo, prowadząc działalność nierejestrowaną, korzystasz ze zwolnienia podmiotowego z VAT ze względu na niski limit obrotów. Istnieją jednak wyjątki. Jeśli świadczysz usługi (np. doradztwo prawne) lub sprzedajesz towary (np. kosmetyki, części samochodowe), które są objęte obowiązkiem rejestracji do VAT od pierwszej sprzedaży, musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT, nawet prowadząc działalność nierejestrowaną.
FAQ – najczęstsze pytania
Co się stanie, jeśli przekroczę miesięczny limit przychodów?
Jeśli w danym miesiącu Twój przychód należny przekroczy ustawowy limit (np. 3469,50 zł w 2025 r.), Twoja działalność automatycznie staje się działalnością gospodarczą. Masz wtedy 7 dni na zarejestrowanie firmy w CEIDG.
Czy mogę odliczać koszty?
Tak. Chociaż miesięczny limit dotyczy przychodu, to dla celów podatku dochodowego (w rocznym PIT-36) możesz odliczyć od przychodu koszty jego uzyskania. Pamiętaj tylko, aby zbierać faktury i rachunki na zakupione materiały czy narzędzia.
Czy mogę prowadzić działalność nierejestrowaną, pracując na etacie?
Oczywiście. Praca na etacie, umowie zlecenie czy emerytura w żaden sposób nie wykluczają możliwości prowadzenia działalności nierejestrowanej.
Czy muszę mieć kasę fiskalną?
W większości przypadków nie. Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną zazwyczaj korzystają ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej ze względu na niski obrót. Należy jednak sprawdzić aktualne rozporządzenie, ponieważ niektóre rodzaje usług (np. kosmetyczne, fryzjerskie, lekarskie) wymagają kasy od pierwszej sprzedaży.
